ön yargılı ne demek?

Önyargı

Önyargı, bir kişi veya gruba karşı, yeterli bilgiye veya deneyime dayanmayan, genellikle olumsuz ve peşin hükümlü bir tutum veya inançtır. Önyargılar, cinsiyet, ırk, etnik köken, din, cinsel yönelim, sosyoekonomik durum, yaş, fiziksel görünüm veya diğer kişisel özelliklere dayalı olabilir.

Önyargılar, düşünce, duygu ve davranışları etkileyebilir. Önyargılı düşünceler, stereotipler şeklinde kendini gösterebilir. Bu stereotipler, belirli bir gruba ait tüm bireylerin aynı özelliklere sahip olduğuna dair abartılı ve genelleştirilmiş inançlardır. Önyargılı duygular, nefret, korku, tiksinti veya aşağılama gibi olumsuz hislerdir. Önyargılı davranışlar ise ayrımcılık, dışlama, taciz veya şiddet şeklinde ortaya çıkabilir.

Önyargıların birçok farklı nedeni olabilir. Bunlar arasında şunlar yer alabilir:

  • Sosyal öğrenme: Çocuklar, ailelerinden, arkadaşlarından ve toplumdan önyargıları öğrenebilirler.
  • Gruplar arası rekabet: Kaynaklar veya statü için rekabet, farklı gruplar arasında önyargıya yol açabilir.
  • Bilişsel önyargılar: İnsanların bilgiyi işleme ve yorumlama şeklindeki bilişsel önyargılar, önyargıların oluşmasına katkıda bulunabilir. Örneğin, onaylama önyargısı (var olan inançları doğrulayan bilgileri arama ve kabul etme eğilimi) önyargıları güçlendirebilir.
  • Kişisel deneyimler: Olumsuz bir deneyim, tüm bir gruba karşı genelleştirilmiş bir önyargıya yol açabilir.

Önyargılar, bireyler ve toplumlar üzerinde ciddi olumsuz etkilere sahip olabilir. Önyargılar, ayrımcılığa, adaletsizliğe, sosyal eşitsizliğe ve şiddete yol açabilir. Ayrıca, önyargılar, bireylerin kendilerine olan güvenlerini azaltabilir, eğitim ve iş olanaklarını kısıtlayabilir ve genel refahlarını olumsuz etkileyebilir.

Önyargıyla mücadele etmek için, öncelikle önyargılarımızın farkında olmamız ve onları sorgulamamız gerekir. Ayrıca, farklı gruplardan insanlarla etkileşim kurarak, stereotipleri kırmaya ve empati kurmaya çalışabiliriz. Eğitim, farkındalık kampanyaları ve yasal düzenlemeler de önyargıyla mücadelede önemli rol oynayabilir.

İlgili kavramlar: